نت بایوس یا NetBIOS مخفف Network Input Output System می‌باشد. این سیستم در لایه Session از مدل OSI قرار دارد. وظیفه این سیستم کنترل کردن ارتباط میان سیستم‌هایی است، که در یک شبکه LAN قرار دارند. این سیستم اولین بار در سال 1983، توسط Sytek و برای کامپیوترهای با قابلیت شبکه IBM پیاده‌سازی شد.
NetBIOS یک پروتکل شبکه نیست!
نکته مهم و قابل توجه این است که نت بایوس برخلاف تصور عمومی، یک پروتکل شبکه نیست. البته درگذشته برخی سیستم‌عامل‌ها با راه‌اندازی این سیستم برروی IEEE 802.2 و استفاده از فریم‌های نت‌بایوس (که به آن‌ها NBF هم گفته می‌شد) بر بستر TCP/IP از NBT یا همان NetBIOS over TCP/IP به عنوان یک پروتکل شبکه استفاده می‌کردند. این باعث می‌شد که هر کامپیوترِ درون شبکه، علاوه بر آدرسِ IP، یک نامِ NetBIOS نیز داشته باشد. اما امروزه نت بایوس یک پروتکل شبکه نیست، بلکه یک API می‌باشد.
هدف NetBIOS
این API، که به آن NetBIOS API نیز گفته می‌شود، به برنامه‌نویس این امکان را می‌دهد که برای برطرف کردن نیازهای شبکه‌ای برنامه خود، از یک سری تابع و دستور از پیش توسعه یافته استفاده کند. طبیعی است که این اتفاق باعث کمتر شدن پیچیدگی در توسعه نرم‌افزار خواهد شد. البته از نت بایوس در شبکه‌های ویندوزی و در پروتکل SMB نیز استفاده می‌شود.
کارکرد NetBIOS
در شبکه سیستم‌های ویندوزی دو نوع Name وجود دارد که طبق آن‌ها عملیات Name Resolution انجام می‌شود. اولی بر اساس آدرس IP که طبق DNS این عملیات انجام می‌شود. دومی بر اساس نامِ NetBIOS که در SMB مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام NetBIOS یک نام 16 بایتی است که در شبکه‌هایی که بین سیستم‌های ویندوزی برقرار است، به سیستم‌ها اختصاص داده می‌شود.
پس یعنی در جایی که دو سیستم ویندوزی با یکدیگر ارتباط دارند، می‌توانند از طریق نامِ NetBIOS یکدیگر را شناسایی کنند. لازم به ذکر است که ویندوز این امکان را می‌دهد که در صورت عدم شناسایی دستگاه‌ها بوسیله این نام، دستگاه‌ها بوسیله آدرس IP یکدیگر را شناسایی کنند.
علاوه بر این، بسیاری از سرویس‌ها و برنامه‌های ویندوزی که در شبکه‌های LAN کاربرد دارند، براحتی بر اساس این نام قابل استفاده و تعامل هستند.